Van poep tot plant
Voeding heb je nodig om te kunnen leven, spelen en groeien. Zo erg nodig dat we iedere dag wel meerdere keren eten. Maar wist je dat dit ook geldt voor alle dieren, planten en zelfs hele kleine bacteriën en schimmels? Ook zij hebben voeding nodig om te kunnen leven en groeien. Sterker nog: ze hebben elkaar nodig om te kunnen (over)leven. Want wist je bijvoorbeeld dat in de poep van dieren veel waardevolle voedingsstoffen zitten voor planten? Vandaar dat de ‘poep’ van koeien vaak gebruikt wordt als mest. Dat noem je een kringloop: de mest is geen afval, maar weer het begin van een nieuwe periode van groei.
Wat is een kringloop
Kringlopen zijn over de hele wereldte vinden van groot naar klein, in de zee, het bos maar ook in de stad. Het grote verschil is dat er bij natuurlijke kringlopen geen afval bestaat, maar zodra de mens onderdeel van de kringloop wordt,dit wel het geval is. Dat heeft te maken met het aantal mensen, maar vooral wat en hoeveel we maken in fabrieken en gebruiken in onze huizen.
het aantal mensen op de aarde groeit en blijft groeien. Toen opa zo oud was als jij leefden er 3,5 miljard mensen op aarde (dat zijn heel veel mensen) en dat zijn er nu 7 miljard! Dat is twee keer zoveel! Onze aarde zelf groeit natuurlijk niet mee, daarom moeten we er zuinig mee om gaan en proberen afval zoveel mogelijk te voorkomen.
Slimme boeren
Nederland is een klein landje en is kampioen als het gaat om het produceren van voedsel. Door slimme landbouw en veeteelt kunnen we genoeg voedsel voor onszelf en ook nog voor andere landen produceren. Dat is best knap met de ruimte die we hebben, ook omdat we bij het produceren gebruik maken van de kringloop. Dus niets meer aan doen zou je denken, toch? Nou, toch wel! De beste kringloop is er één zonder afval en ook in de landbouw proberen al heel veel boeren zo min mogelijk afval te produceren.
Wat is landbouw?
Landbouw is de verzamelnaam voor alle plekken waar plantaardig voedsel (groente en fruit) en dieren voor hun vlees, melk of eieren worden gehouden. In de akkerbouw en tuinbouw produceren ze dus planten en in de veeteelt gaat het om de dieren.
Wij mensen gebruiken een deel van deze planten voor onze voeding, denk aan suikerbieten. Daar wordt de suiker uitgehaald zodat je die op je pannenkoek kan strooien, maar de rest van de biet blijft over... En daar komt het: Door die resten niet weg te gooien maar ook deels te gebruiken voor het voer van de dieren, maken we al een beginnetje van de kringloop.
de fijngemalen plantenresten pulp genoemd wordt? Daar zitten lekker veel vezels in, wat goed is voor de dieren.
Het begint met een goede bodem
De basis voor al ons voedsel is de bodem. Om ervoor te zorgen dat er in de toekomst genoeg voedsel voor alle mensen op deze aarde is, moet de bodem dus ook gezond blijven. Door mest over het land te verspreiden maak je de bodem vruchtbaar. Vruchtbaar wil zeggen dat planten er goed op kunnen groeien. Maar wist je dat teveel mest juist weer slecht is? Niet alleen voor de grond, maar dus ook voor de planten die daarop groeien en de insecten en de vlinders die weer van de planten leven. Teveel mest verstoort dus de kringloop.
De kringloop op een melkveebedrijf
De kringloop op een melkveebedrijf gaat dus van de bodem naar plant, van plant naar dier en van dier weer naar bodem, via hun poep. Hierbij proberen al heel veel boeren zo min mogelijk afval te produceren. Zo verbouwen boeren zelf gras en mais en dat eten de koeien weer op. Maar gras en mais alleen is niet genoeg. De koeien krijgen ook brokjes te eten, krachtvoer heet dat. Het krachtvoer wat de koeien eten moet daarom bij sommige keurmerken, zoals Beter Leven, voor bijvoorbeeld minimaal 70% uit Europa komen, ‘uit de buurt’ noemen we dat.
Omdat de boeren zelf het gras en vaak ook mais verbouwen hebben ze ook veel grond. De poep van de koeien kunnen ze dus weer op hun eigen grond kwijt. Zo hoeft er minder kunstmest gebruikt te worden en is de kringloop weer een beetje meer gesloten.
Test je kennis
Vaak moet je bij je spreekbeurt ook vragen stellen aan de klas. Hier kan je je kennis testen. De leukste vragen kan je meenemen in je eigen spreekbeurt.
